اندر احوالات ورود نخستین خودروها به ایران + تصاویر تاریخی

ماشین در اوایل قرن 20 وارد ایران شد . در سال 1281 شمسی یا 1902 میلادی مظفرالدین شاه در اولین سفر خود به اروپا با اتومبیل آشنا شد و دو دستگاه از آن را خرید و با خود به ایران آورد . این خرید دقیقاً در زمانی انجام شد که خزانه دولت ایران خالی بود و ملت ایران با شرایط بد اقتصادی روبه رو بودند . او در اولین نظر به اتومبیل ها به آنها دل بست و از محل چند صد هزار لیره استقراضی از بانک شاهنشاهی ایران که متعلق به انگلیسی ها بود دو دستگاه رنو خریداری نمود.

به گزارش خودروبرتر ،  مظفرالدین شاه خطاب به مدیر کمپانی رنو می گوید : این دو دستگاه را با ما چند حساب می کنید ؟ مدیر کمپانی پس از تعظیم و عرض ادب خطاب به پادشاه ایران می گوید : اتومبیل اول رایگان و اتومبیل دوم 16000 فرانک و اتومبیل های بعدی هر کدام 15000 فرانک فرانسه . شاه می گوید : مگر اتومبیل های بعدی در کار است ؟ مدیر کمپانی می گوید : ما حدود 100 دستگاه اتومبیل برای صدور به ایران در نظر گرفته ایم ، زیرا مسلم می دانیم به محض بازگشت اعلیحضرت به ایران ، عده زیادی از شاهزادگان و بزرگان و سیاستمداران و رجال ایرانی خواهان خرید اتومبیل خواهند شد. شاه گفت : ما عادت نداریم از بیگانگان چیزی به رایگان بگیریم خواهند گفت ” رشوه گرفته ایم”. مدیر کمپانی گفت : نخیر قربان امکان ندارد . استدعا دارم اولین اتومبیل را به عنوان کادو قبول نمائید.

این ماشین نفت سوز مدل 1900 میلادی از نمایشگاه بین المللی فرانسه به قیمت چهار هزار تومان خریداری شد. این اتومبیل به وسیله وزیر مختار ایران به ایران فرستاده شد . رنگ این اتومبیل آبی آسمانی تیره و راننده آن یک مهندس به نام مسیو وارونه فرانسوی بود . پس از مظفرالدین شاه فرزندش محمد علیشاه نیز از این خودرو استفاده می کرد تا اینکه روزی که در خیابان های تهران حرکت می نمود مورد سوء قصد واقع  شد.

روز 25 محرم 1325 محمد علی شاه با کبکبه با شکوهی برای گردش رهسپار دوشان  تپه شد . اتومبیل شاه که خالی بود و به وسیله یک نفر شوفر فرانسوی رانده می شد در جلو حرکت می کرد و در پشت آن یک کالسکه شش اسبه که شاه در آن جاداشت و با عده زیادی غلامان کشیکخانه و امیر بهادر احاطه شده بود ، دیده می شد . کوکبه شاهی وارد خیابان باغ وحش که امروز ” اکباتان ” است گردید . هنوز به خم خیابان که به طرف خانه های ظل السطان می رود نرسیده بود که یک بمب به طرف اتومبیل پرتاپ شد و قسمتی از اتومبیل را خرد کرد و چند نفر که اطراف او بودند  کشته شدند و شوفر هم قدری مجروح شد . سپس بمبی دیگر در چند متری عقب تر نزدیک کالسکه شاه منفجر گشت و چند نفر کشته و عده ای زخمی شدند. آشوب غریبی بر پا شد . محمد علی شاه وحشت زده و رنگ پریده از کالسکه پیاده شد و به خانه کالسکه چی باشی که در آن نزدیکی بود پناه برد.

پس از محمد علی شاه ، احمد شاه یکی دو ماشین برای خود خرید و گاهی اوقات سوار آنها می شد.

سلطنت رضا شاه با دوران تجدد و گسترش مظاهر غربی در زندگی ایرانیان مقارن بود. به همین دلیل در این دوران تا زمان اشغال کشور توسط متفقین ( شهریور 1320 ) اتومبیل به شکل یک کالای لوکس و تجملی در بین اقشار پولدار ، رجال ، درباریان صاحب نفوذ ، سفرا و نمایندگان خارجی در ایران ، مالکان و تجار بزرگ رواج یافت ، ولی تعداد آنها محدود بود .

محمد رضا پهلوی علاقه وافری به اتومبیل داشت، بطوری که پس از به تخت نشستن یکی از بزرگترین کلکسیونرهای اتومبیل در جهان بود . او بیش از یک هزار دستگاه اتومبیل از انواع مختلف بهترین اتومبیل های جهان را داشت.از جمله ، فراری در مدل های متنوع ،لامبورگینی کانتاش،دهها مدل رولز-رویس،بیش از  20 مدل مرسدس بنز در کلاس های مختلف ،آلفا رومئو ، کادیلاک ، فورد ، بی ام و  ، کرایسلر و صدها دستگاه دیگر از برترین خودروهای جهان.

 

این رنو مدل ۱۹۰۰ اولین تجربه ایرانیان با پدیده‌ای به نام ماشین است. مظفرالدین‌شاه در صندلی عقب نشسته است. عوامل حکومتی و ملیجک و سایرین پیاده یا با اسب اتومبیل را احاطه کرده‌اند. موسیو وارنه راننده فرانسوی هم پشت فرمان نشسته است. آرم سلطنتی هم روی در این اتومبیل حک شده است. مظفرالدین‌شاه در اولین سفر خود به اروپا، دو دستگاه از این اتومبیل را خرید که تنها یکی از آن‌ها سالم به ایران رسید.


 

نیروهای موتوریزه انگلیسی با تعدادی از اتومبیل‌های اولیه خود در شرق ایران

سال‌ها طول کشید تا پس از ورود اولین اتومبیل به ایران، اتومبیل‌های دیگری وارد ایران شوند. با شروع جنگ جهانی اول، چنان تعداد اتومبیل‌های شخصی و ارتشی در ایران زیاد شد که به تدوین اولین آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی در ایران انجامید.


 

اتومبیل محمودخان قره گوزلو نایب السلطنه احمدشاه که در بیابان پنچر شده است

موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران در گزارشی نوشته: «اندک اندک در ایران سورچیان و گاریچیان قدیمی تبدیل به رانندگان اتومبیل‌های وارداتی شدند. این کار چنان کلاس داشت که هر جوانی آرزوی نشستن پشت این اسبان آهنی را داشت و بوقی که با آن شهری را شهرآشوب کند. دختران جوان هم عاشق و مرده چنین جوانان باکلاسی بودند و جواب رد به چنین خواستگارانی نمی‌دادند.»


 

اولین اتوبوس با لاستیک توپر اولیه در خطوط بین شهری ایران


 

ماشین مشدی ممدلی نه بوق داره نه صندلی

قشر جدید شوفرها که همان گاریچیان سابق بودند. ضعف امکانات ماشین‌های عمومی، خرابی موتور، شکسته بودن شیشه و پاره بودن صندلی و کثیفی آن، نگاه اهل طنز آن زمان را نیز به خود جلب کرده است. “مشهدی محمد علی” از درشکه‌چی‌های قدیمی تهران بود که بعد از رواج اتوموبیل کسب و کار او کساد شد. پس چند دستگاه مینی‌بوس خرید و به دلیل حسن خلق خود مشهور شد. ترانه معروف “ماشین مشدی ممدلی” در وصف اوست.


 

 

ماشین بارکش و مسافرکش لاری که از بدترین و مردم‌آزارترین نوع مسافرکش‌های اولیه در ایران بود.


با ورود اتومبیل به ایران، تصادفات رانندگی نیز به معضلی جدید در ایران تبدیل شد که تا حالا نیز ادامه دارد.


 

از عجایب قوانین راهنمایی و رانندگی اولیه در ایران

خیابان سعدی تهران رو به میدان مخبرالدوله، اتومبیل‌ها به جای پارک کردن در کنار خیابان در میان آن پارک کرده‌اند.

 


حضور اتومبیل‌های آخرین مدل آن زمان در جاده ناهموار و خاکی شمیران.


سرهنگ حسن بقایی با سه تن از افسران لشکر آذربایجان در تبریز، در اولین اتومبیل ارتشی.


نظامیانی هم که اتومبیل نداشتند به جای اتومبیل واقعی در اتومبیلی دکوری در خیابان لاله‌زار تصویری به یادگار انداخته‌اند.


از اتومبیل‌های زیبای وارداتی به ایران.


یک خانواده در راه شمیران به تهران کنار جاده عکس یادگاری گرفته‌اند.


اعضای خانواده سپهبد مرتضی یزدان‌پناه فرمانده لشکر رضاشاه در کنار اتومبیل‌شان.


اسدالله علم نخست‌وزیر ایران از سال ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۲ در کنار اتومبیلش.


با ورود اتومبیل به ایران، مراسم عروس‌کشون به جای اسب و گاری با بنز و اوپل انجام شد.


کامیون خدمات عمومی در تهران قدیم در حالی که کارگران به روش قاجاری و بدون امکانات اولیه و کفش مشغول کار هستند.


ورود تبلیغات محیطی بر بدنه اتومبیل‌های اولیه در ایران


دو دستگاه کامیون لاری که در ابتدای دوره رضاشاه به عنوان ماشین باری و مسافربری استفاده می‌شد.


سالگرد تولد ژیان در ایران


موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران در توضیح این عکس نوشته: «اولین پیکان تولید شده با دست ولیعهد متبرک می‌شود.

 

بیشتر بخوانید
نظرت رو بگو

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.